درس ۱- تعریف تبلیغات چیست و کاربرد آن در کجاست؟

به نظر می‌رسد شکل‌های مختلف تبلیغات، از زمان‌های دور با انسان همراه بوده‌اند. اگر بخواهیم آگهی‌های اشیاء گمشده را معیار قرار دهیم، می‌توانیم تا دوران اختراع پاپیروس به عقب برویم و مصداق‌های تبلیغات را پیدا کنیم. اگر تبلیغات روی دیوارها را نقطه‌ی آغاز جدی تبلیغات بگیریم، می‌بینیم بهاتیا در کتاب خود توضیح می‌دهد که از چهارهزار سال قبل از میلاد مسیح هم، روی سنگ‌های بزرگ و صخره‌های هندی، نمونه‌های پیام‌های تبلیغاتی مشاهده شده است! در کشور چین هم، حدود هزار سال قبل، نمونه‌های جدی لوگوهای تجاری برای مغازه‌ها مشاهده شده است.

با این حال برای این سوال که «تعریف تبلیغات چیست؟» پاسخ ساده و مشخصی وجود ندارد. ظاهراً تبلیغات هم چیزی شبیه خلاقیت و عشق و آرامش است. تقریباً همه می‌توانیم تا حد خوبی تشخیص بدهیم که چه چیزی تبلیغ است و چه چیزی نیست. اما تعریف دقیق آن ساده نیست.

شاید  جمله‌ای که فلتچر تعریف تبلیغات را در کتاب خود با آن آغاز می‌کند، برای ما هم نقطه‌ی شروع خوبی باشد:

ما عمداً در جمله‌ی فوق روی عبارت یکی از تاکید داشته ایم. در گذشته، تبلیغات، به عنوان تنها راه ارتباط با مشتری و ارسال پیام به او تلقی می‌شد. اما امروز دانش بازاریابی به ما آموخته است که هر محصول یا خدمت یا برند، به شکل‌های مختلف با مخاطب و مشتریان بالقوه و مشتریان بالفعل خود رابطه برقرار می‌کند.

بسته بندی هم یکی از شکل‌های ارتباط با مخاطب است و ما از طریق آن، پیام‌های زیادی به مخاطبان خود می‌دهیم. حتی میزان تخفیف دادن و تعداد و نحوه‌ی برگزاری حراج‌ها یا برنامه‌های دوره‌ای فروش شکلی از ارتباط با مخاطب هستند. کاتالوگهای شرکت ما، شکلی از ارتباط در بازاریابی هستند و پیامهای متعددی را به مخاطب و مشتریان ما ارسال می‌کنند. محل فروشگاه‌های ما، پوشش همکاران ما و ده‌ها مورد دیگر را می‌توان مثال زد که همگی، شیوه‌هایی از ارسال پیام برای مشتریان هستند.

تبلیغات چیست؟

مفهوم تبلیغات بطور عجیبی با بازاریابی آمیخته است. تبلیغات جزئی از فرآیند بازاریابی یک محصول و یا خدمت بشمار می رود. به بیان ساده می توان گفت تبلیغات یعنی رساندن یک پیام در مورد محصول و یا یک خدمت از طریق رسانه های مختلف برای متقاعد کردن مخاطبان بالقوه برای خرید آن محصول و یا خدمت.در بهترین و معتبرترین تبلیغات و تبلیغات اینترنتی معمولاً اهداف متفاوتی دنبال می شود که در زیر به بخشی از آنها اشاره می کنیم:

آگاهی مشتریان در مورد محصولات و یا خدمات جدید
آگاه کردن مشتریان از طرز کار و یا قیمت جدید یک محصول
ایجاد تصویری روشن و قدرتمند از کسب و کار
ترغیب مشتریان به خرید محصول
تشویق مشتری برای اتخاذ تصمیم خرید فوری محصول و یا خدمت

از دیدگاه جایگاه تبلیغات در مقایسه با بازاریابی، می توان تبلیغات را زیر مجموعه بازاریابی و در کنار ابزارهای دیگر آن از جمله روابط عمومی، پیشبرد فروش، فروش شخصی و بازاریابی مستقیم دانست. تبلیغات بیشتر بر روان مشتری برای ترجیح دادن یک برند خاص تمرکز دارد و بازاریابی بر کل فرآیند اعم از تبلیغات، فروش، توزیع و … احاطه دارد.

اکنون به این می پردازیم که یک تبلیغ موثر چه ویژگی هایی دارد:

خلاق، ابتکاری و به یادماندنی در تبلیغات:

 تصویر و پیام تبلیغ می باید کاملاً خلاقانه و ابتکاری باشد بگونه ای که مخاطب در مورد آن به فکر واداشته شود و هر زمان که محصول شما و یا محصولات مشابهی را می بیند به یاد تبلیغ شما بیافتند.

عنوان جذاب و متفاوت:

عنوان یک تبلیغ می بایست به گونه ای باشد که خواننده وادار به خواندن ادامه آن شود.

متن آگهی:

 متن آگهی را بگونه ای بنویسید که مزیت های محصول و یا خدمت شما را بیان کند. من چندی پیش یک آگهی برای یک موسسه تندخوانی طراحی کردم که متن آن را با این سئوال شروع کردم که “آیا می دانید سرعت مطالعه هر ایرانی 200 کلمه در دقیقه است در حالی که میانگین سرعت مطالعه در جهان 800 کلمه در دقیقه است؟” هر جمله از متن آگهی باید بگونه ای باشد که خواننده رغبت نشان دهد که مطالب بعدی را نیز بخواند. ویژگی بسیار مهم دیگری که در متن آگهی بهتر است رعایت کنید صداقت در متن است. پیامتان نباید باور پذیر نباشد. هرگز فراموش نکنید که آنچه را در پیامتان به مخاطب ارائه می دهید باید در عمل نیز بتوانید آن را به اثبات برسانید. به عبارت دیگر هرگز وعده ای ندهید که نتوانید عمل کنید.

پیشنهاد فروش غیر مستقیم:

 در انتهای آگهی حتماً خواننده را با روشی ترغیب به انجام عملی کنید تا در نهایت منجر به فروش شود. البته هرگز سعی نکنید که سریعاً مشتری را وادار به خرید نمایید. بعنوان مثال ما در موسسه تندخوانی در انتهای آگهی خود خواننده را به یک سمینار رایگان دعوت می کردیم و در آن سمینار در مدت 90 دقیقه توضیحات کاملی در مورد خدمات خود ارائه می کردیم. جالب است بدانید 40% از کسانی که در آن سمینار شرکت می کردند در نهایت در کلاسهای تندخوانی ثبت نام می کردند. اگر در انتهای آگهی فقط شماره تلفن را برای ثبت نام در کلاسها می دادیم بی شک تعداد بسیار کمتری در سمینارها شرکت می کردند.

جدای از همه‌ی این موارد، ظهور انواع رسانه‌های نوین از جمله شبکه‌های اجتماعی و همچنین شکل گیری نگاه استراتژیک به حوزه‌ی بازاریابی و برندسازی، باعث شده است که ارتباط با مشتریان به صورت ساده و یک سویه باقی نمانده و به فرایندی پیچیده و زنده و تعاملی از طریق کانال‌های ارتباطی متعدد تبدیل شود. به همین دلایل است که امروز ما اصطلاح IMC یا Integrated Marketing Communications (ارتباطات یکپارچه بازاریابی) را زیاد می‌خوانیم و می‌شنویم.

به هر حال، در درس تبلیغات، می‌خواهیم ابتدا با خود مفهوم تبلیغات آشنا شویم تا در ادامه بتوانیم به یکپارچه کردن کلیه پیامها و ارتباطات‌های خود با مشتریان، فکر کنیم و برای آن برنامه ریزی انجام دهیم.