مدل سوم از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

یکی از مباحث بسیار مهم و پرکاربرد در صنعت و علم مکانیک، «سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع» (Heating, Ventilation and Air Conditioning) هستند. این سیستم‌ها را می‌توان به صورت اختصاری با نام HVAC نمایش داد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که تهویه مطبوع بخشی از علم HVAC است ولی در بسیاری از حالات و صنایع این دو واژه را یکسان در نظر می‌گیرند و با نام تهویه مطبوع و HVAC مورد مطالعه قرار می‌دهند.

تهویه مطبوع لوگرانو

همانطور که اشاره شد، سیستم HVAC خلاصه شده عبارت گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع است. بنابراین همانطور که از نام آن پیداست، این سیستم از سه مجموعه گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع تشکیل می‌شود که در ادامه به صورت مختصر معرفی می‌شوند.

بخش اول در یک سیستم HVAC، گرمایش است. گرمایش بخشی است که در آن هوای درون ساختمان را با استفاده از رادیاتورها یا سیستم‌های تولید هوا گرم می‌کنند.
گرمایش ساختمان به کمک رادیاتور
شکل ۱: گرمایش ساختمان به کمک رادیاتور

همانطور که اشاره شد، بخش دوم در سیستم HVAC تهویه نام دارد. تهویه نیز فرایندی است که طی آن هوای تمیز در مجموعه باقی می‌ماند و هوای آلوده به فضای بیرون منتقل می‌شود. این فرایند باعث ایجاد چرخش در هوای داخلی نیز می‌شود و رطوبت اضافی موجود در سیستم را از بین می‌برد. توجه کنید که فرایند تهویه، معمولا با استفاده از سیستم‌های مکانیکی انجام می‌شود که این سیستم‌ها شامل تعدادی فن هستند. فن یکی از انواع توربوماشین‌ها است. توربوماشین‌، ماشین‌ مکانیکی دواری است که در آن‌، انرژی بین ماشین و سیال و به دلیل حرکت دینامیکی ماشین منتقل می‌شود و کاربرد بسیار زیادی در علم مکانیک و آیرودینامیک دارد. مباحث مربوط به توربوماشین د «توربوماشین (Turbomachinery) — به زبان ساده» به صورت جامع مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.
سیستم تهویه یک تونل
شکل ۲: سیستم تهویه یک تونل

بخش سوم از سیستم HVAC، مجموعه تهویه مطبوع است. این سیستم، دمای اتاق را پایین می‌آورد و از مجموعه‌ای شامل هوای خنک و یا آب خنک تشکیل می‌شود. سیستم تهویه مطبوع وظیفه کنترل سطح رطوبت موجود در هوای اتاق را نیز به عهده دارد. این موارد و در ادامه مطلب به صورت دقیق مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.

یک سیستم HVAC را می‌توان به صورت اختصاری سیستم تهویه مطبوع نیز نامید که وظیفه اصلی آن تامین دمایی در حدود 75
درجه فارنهایت و رطوبت نسبی در حدود 40 تا 60 درصد است. همچنین با توجه به استاندارد ASHRAE62.0، کربن دی اکسید باید کمتر از 1000PPM

باشد.
سیستم تهویه مطبوع به کمک اسپلیت
شکل ۳: تهویه مطبوع ساختمان به کمک اسپلیت

بنابراین همانطور که اشاره شد، سیستم‌های HVAC را می‌توان شامل طیف وسیعی از سیستم‌های تهویه مطبوع، از جمله سیستم‌های خنک کننده خانگی تا سیستم‌های بسیار بزرگ و پیچیده صنعتی دانست. طراحی یک سیستم تهویه مطبوع مناسب، نیاز به استفاده از اصول موجود در علوم ترمودینامیک، مکانیک سیالات و انتقال حرارت دارد. به صورت رایج به یک سیستم HVAC، سیستم تهویه مطبوع نیز می‌گویند هرچند همانطور که اشاره شد، سیستم تهویه مطبوع زیر مجموعه‌ای از سیستم HVAC است.

جعبه‌های بزرگی که در قسمت بالای ساختمان‌ها یا ادارات مشاهده می‌شوند، نمونه‌ای از سیستم‌های HVAC هستند. در واقع این بخش‌ها، قسمت‌های قابل دیدن سیستم HVAC را تشکیل می‌دهند.

همانطور که اشاره شد، سیستم گرمایش و سرمایشی که در خانه‌های مسکونی مشاهده می‌شود نیز زیر مجموعه‌ای از سیستم‌های HVAC هستند. این سیستم‌ها ممکن است با سیستم‌های بزرگ تهویه مطبوع و HVAC تفاوت‌هایی داشته باشند ولی در بسیاری از شرایط، مانند اصول پایه، شیوه عملکرد و بازده، دقیقا مشابه با سیستم‌های بزرگ و تجاری تهویه مطبوع و HVAC عمل می‌کنند.
انواع سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC

در بسیاری از موارد، گرمایش و سرمایش، نیمه از انرژی را تشکیل می‌دهد که افراد مختلف در دوران زندگی خود مصرف می‌کنند. بنابراین انتخاب یک سیستم مناسب HVAC که بتواند راحتی و آسایش شما را تامین کند و انرژی زیاد و اضافی را مصرف نکند، اهمیت بسیار زیادی دارد. در ادامه برخی از شیوه‌های انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع و HVAC به خوبی بیان شده است.

افرادی که محل سکونت آن‌ها در آب و هوای سرد یا گرم قرار دارد باید از سیستم‌های تک مرحله استفاده کنند. این سیستم‌ها طوری طراحی شده‌اند که بتوانند تنها سرما یا گرما تولید کنند. این سیستم‌ها ارزان هستند و در سمت مقابل، بازدهی بسیار پایینی نیز دارند. نکته دیگر این است که این سیستم‌ها در تمام حالات و حتی زمانی که به آن‌ها احتیاجی نباشند نیز با تمام ظرفیت خود کار می‌کنند و این موضوع مصرف انرژی آن‌ها را به شدت افزایش می‌دهد.

نوع پیشرفته‌تری از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC نیز وجود دارد که در آن‌ها برای کاهش مصرف انرژی، از فن با سرعت‌های متفاوت استفاده می‌شود. اما همچنان این نوع از فن‌ها در مقابل سیستم‌های چند مرحله کارایی و بازده پایین‌تری دارند و برای استفاده در طول مدت زمان زیاد، سیستم‌های گران محسوب می‌شوند.

مدل سوم از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC «سیستم‌های ناحیه‌ای» (Zoned Systems) هستند. این سیستم‌ها برای گرمایش و سرمایش بخش خاصی از خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کار را مهندسان مکانیک با طراحی و قرار دادن دمپرهایی درون دریچه یا داکت انجام می‌دهند. این دمپرها توانایی این را دارند که به صورت انتخابی جریان هوا را مسدود و یا آزاد کنند.

در واقع این مدل از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC از گرمایش و سرمایش بخشی از خانه که کسی در أن حضور ندارد، جلوگیری می‌کند و این یکی از ویژگی‌های بسیار ارزشمند این سیستم محسوب می‌شود.

نوع نهایی از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC نیز سیستم‌هایی هستند که علاوه بر تعیین دما و ایجاد گرمایش و سرمایش در سیستم، رطوبت را نیز کنترل می‌کنند. در واقع در این سیستم‌ها از ایجاد کننده رطوبت و از بین برنده آن نیز استفاده می‌شود.استفاده از این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع برای افرادی که در محیط‌های بسیار خشک یا مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند بسیار ضروری است. برخی از این افراد ترجیح می‌دهند که چند عدد وسیله ایجاد کننده رطوبت یا از بین برنده رطوبت را نصب کنند. بنابراین با استفاده از این وسایل و بدون روشن کردن دستگاه تهویه مطبوع، می‌توان رطوبت موجود در سیستم را کنترل کرد.

 

به حداقل رساندن اثاثیه گرمازا و نور چراغ ها

راهکارهای کاهش مصرف برق در دستگاه های تهویه مطبوع

چه دستگاهی را انتخاب کنیم؟

یکی از منطقی ترین راه ها برای کنترل و کاهش میزان مصرف برق، انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع مطابق با نیازمان است. تأسیسات یا ساختمانی با وسعت محدود و کار سبک، به یک تهویه مطبوع با ظرفیت پایین احتیاج دارد و برعکس این موضوع هم صدق می­کند. بنابراین اینکه چه دستگاهی را انتخاب کنیم، تا حد خیلی زیادی متأثر از نیاز ما است. البته که شرایط موجود، بودجه و محصولات موجود در بازار هم نقش خود را دارند، اما تطابق با نیاز، هماهنگی عملکرد با دستگاه را به دنبال دارد.

به طور مثال، اگر بخواهیم به طور اختصاصی در مورد چیلرها این موضوع را بررسی کنیم، باید بدانیم که دو نوع کلی چیلر وجود دارد: چیلر جذبی و چیلر تراکمی. چیلر تراکمی از رایج­ترین نوع چیلرها است و با برق کار می­کند. اما در مقابل، چیلر جذبی به جای برق، گاز را به عنوان سوخت خود قبول می­کند. این قضیه باعث می­شود چیلر جذبی برای مناطقی که با کمبود برق مواجه هستند مناسب باشد.

 
راهکار کاهش مصرف برق دستگاه های تهویه مطبوع چیست؟

کاهش مصرف انرژی با بهینه سازی مصرف انرژی و افزایش بهره وری همسنگ است. بنابراین هنگامی که از افزایش راندمان صحبت می­کنیم، منظورمان بهینه سازی مصرف برق و برعکس آن، کاهش راندمان، به معنی افزایش مصرف برق است.

 

اسپیلیت بیرون ساختمان

 
کاهش میزان خنک سازی میزان مصرف برق تهویه مطبوع را کاهش می دهد

اولین مرحله برای بهینه سازی مصرف انرژی در سیستم های تهویه مطبوع، کاهش میزان خنک سازی است. چرا که مقدار برقی که سیستم های تهویه مطبوع مصرف می­کنند، به مقدار خنک سازی یا مقدار گرمایی که باید سیستم آن را دفع کند هم بستگی دارد. مراحل کم کردن مقدار خنک سازی به این ترتیب است:

    عایق کردن فضا: این قضیه شامل عایق سازی سقف، لعاب زدن پنجره ها، پر کردن درز­ها و گذاشتن سایبان است. منطقی است که هر چقدر هوا میان بیرون و درون ساختمان بیشتر جریان داشته باشد، زحمات دستگاه تهویه مطبوع بیشتر زیر سؤال می­رود و باید بیشتر مشغول به کار باشد. همین موضوع میزان خنک سازی دستگاه را بالا و باعث افزایش مصرف برق می­شود.
    به حداقل رساندن اثاثیه گرمازا و نور چراغ ها: چراغ ها به خودی خود گرما تولید می­کنند. چراغ ها و اسبابی که گرمازا هستند باید در مدتی که به آنها نیازی نیست خاموش نگه داشته شوند. چرا که با تولید گرما، به گرمایی که باید دفع شود افزوده می­شود و کار تهویه مطبوع را سنگین تر می­کند. همچنین که جایگزین کردن موتورهای استاندارد با موتورهای کارآمدتر، گرمای ساطع شده از وسایل را کاهش می­دهد.
    اطمینان حاصل کردن از تحت کنترل بودن عملکرد دستگاه و تطابق با نیاز از نظر زمانی: سیستم­ های تهویه مطبوع در طول روز در مواقع و ساعات مختلف و نقاط مختلفی از یک ساختمان فعالیت دارند. بدین ترتیب، تنظیم کردن زمان مشخص برای فعالیت آنها، باعث می­شود که کنترل بیشتری روی آنها داشته باشیم و در نتیجه، دستگاه ها در ساعات کلیدی و مورد نیاز روشن خواهند ماند.
    استفاده از موتورهای سرعت متغیر در سیستم های تهویه مطبوع: این امکان به فن ها و پمپ ها اجازه می­دهد تا به جای خاموش یا روشن بود صرف و صفر و صدی، با میزان های مختلفی کار کنند.
    تنظیم دمای مناسب: هدف طراحی و تولید سیستم های تهویه مطبوع، آسایش و راحتی افراد است اما در این بین نباید فراموش کرد که دمای مناسب و دلخواه برای هر فرد باید دمایی منطقی باشد که دستگاه بتواند از پس آن در فصل های مختلف برآید. چند درجه اختلاف دمای مختصر می­تواند تأثیر برجسته ای بر مصرف برق تهویه مطبوع داشته باشد.

استفاده از مواد اولیه مناسب

به طور مثال آبی که در چیلرها استفاده می­شود اگر آبی باشد که ناخالصی های شدیدی با خود دارد و رسوبات زیادی از خود به جای می­گذارد، استهلاک سیستم را شدیدتر کرده و بازده آن را پایین می­آورد.
استفاده از سیستم های کنترلی دقیق و دیجیتال

طبیعتاً سیستم هایی که امکان مونیتورینگ را در اختیار ما می­گذارند بیشتر تحت کنترلمان هستند. باید یادآوری کرد که بسیاری از سیستم ها هستند که به طور نادرستی تنظیم شده اند چرا که در کوتاه مدت مدام چک نمی­شوند. سیستمی که به ما امکان کنترل و بررسی عملکردش را بدهد، با تغییراتی که رویش اعمال می­شود مصرف انرژی خود را پایین تر از سیستم های خارج از کنترل نگه می­دارد.

همچنین که می­توان از سیستم های هوشمند و خودکار کمک گرفت. با این سیستم، مصرف برق به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. چرا که سیستم به طور مستمر نسبت به نیاز افراد ساکن ساختمان تنظیم خواهد شد.

 

بیشتر بخوانید: بهینه سازی تهویه مطبوع برای یک خانه سازگار با محیط زیست

 
نقش نگهداری و تعمیرات در بهینه سازی انرژی شامل چه مواردی می‌شود؟

نگهداری از تجهیزات تهویه مطبوع صرفاً شامل فراهم کردن فضا برای جایگیری آن نیست. از آنجایی که اساس تهویه مطبوع بر انتقال حرارت و تبادل حرارتی است، کثیف بودن کانال ها و سطوح، باعث کاهش راندمان برجسته سیستم و بالا رفتن مصرف برق می­شود. رسوبات روی صفحات اجزای دستگاه، حتی اگر سیکل بسته هم باشد اتفاق می­افتد. این قضیه اتفاقی ناگریز است. اما برای رفع آن باید فیلترها، سطوح و کانال های تبادل حرارت را تمیز نگه داشت. حتی بعضاً لازم است که فیلترهای هوا مدام تعویض شوند.

خیلی از مواقع همین آلودگی ها مسیر جریان هوا را مسدود کرده­ و باعث افت راندمان دستگاه شده اند. این موضوع شامل دریچه های خروج هم می­شود.
یادداشت و رکوردگیری عملکرد روزانه

با یادداشت و رکوردگیری روزانه عملکرد دستگاه های تهویه مطبوع، نقاط ضعف و قوت عملکرد آن و مغایرت های دستگاه با اظهارات و گفته های کارخانه مشخص می­شوند. به این شکل می­توانیم برای کار با سیستم برنامه ریزی کنیم و بدانیم در چه سطح انتظاری باید از دستگاه تهویه مطبوع کار بکشیم.

همچنین که یادداشت روزانه مشخصات کمک می­کند تا وضعیت و انحراف های دستگاه نمایان شوند. به این ترتیب امکان پیشگیری از مشکلات حاد فراهم می­شود. به این شکل که با تحلیل داده های مربوط به دستگاه، مشکل پیش بینی خواهد شد و با آمادگی بیشتری با آن برخورد می­کنیم. مثلاً متوجه خواهیم شد که باید قطعه ای را تمیز یا تعویض کنیم، چرا که راندمان دستگاه را پایین ­آورده و مصرف برق را بیشتر می­کند.

 

https://bit.ly/3010OgW

https://bit.ly/3EURnPg

https://bit.ly/3ocJY7f

https://bit.ly/3wtdd9C

https://bit.ly/3o5xLRH

https://tinyurl.com/37yhp9bk

https://tinyurl.com/4vf9h645

https://tinyurl.com/7s3tcvts

https://tinyurl.com/8mrnzrwv

https://tinyurl.com/fmmjtyfp

 

 
کنترل نشتی ها

نشتی باعث افت راندمان دستگاه تهویه مطبوع می­شود. بعضی از نشتی ها مانند نشتی فن کویل ها موضوعی طبیعی است و توسط سینی درین و لوله، به جایی که باید هدایت می­شود. اما سایر نشتی هایی که باعث افت راندمان می­شوند، باید همواره کنترل شوند.
کنترل مقدار مبرد، روغن ها و آب

مبرد و روغن در خیلی از دستگاه های تهویه مطبوع نقشی کلیدی دارند. کنترل میزان آنها و تعویض به موقع، می­تواند از افت راندمان دستگاه جلوگیری کند. علاوه بر اینکه در چیلرها امکان حل شدن روغن در مبرد هم وجود دارد. به ازای حل شدن هر یک درصد روغن در مبرد، دو درصد افت راندمان اتفاق می­افتد. به این شکل با تعویض به موقع روغن چیلر، از افت دو درصدی راندمان جلوگیری خواهد شد.
آگاهی، یاری دهنده­ اصلی محسوب می‌شود

در نهایت می­توان یادآوری کرد که آموزش و بالا بردن آگاهی نسبت به سیستم تهویه مطبوع و عمل کردن مطابق دستور عمل کارخانه، عواملی هستند که افت راندمان را کنترل و مصرف برق تهویه مطبوع را کاهش می­دهند. آشنایی با نحوه عملکرد سیستم ها، آموزش دهی به کارکنان و گماردن افراد مسئول و آگاه نسبت به کنترل دستگاه، قطعاً از صرف هزینه های هنگفت جلوگیری می­کند.

تهویه مطبوع در آنجا باید به گونه ای ایجاد شود

 تفاوت های ساختاری بین تهویه مطبوع مسکونی و تجاری

در سطح اولیه تفاوت های اساسی فیزیکی وجود دارد که بین سیستم های تهویه مطبوع تجاری و مسکونی وجود دارد. وقتی صحبت از تهویه مطبوع مسکونی می شود ، این واحد به طور کلی دارای ماهیت مرکزی است که از طریق مجاری مختلف به سراسر ساختمان متصل می شود. به همراه کانال ها ، کندانسور و اپراتور به طور کلی در مکان های مختلف ملک قرار دارند ، تا اطمینان حاصل شود که جریان هوا مطلوب در سراسر ساختمان رخ می دهد. اکنون که به تهویه مطبوع تجاری می رسیم ، برای این نوع تهویه مطبوع به طور کلی ترکیبی از هر دو واحد خنک کننده و گرمایشی در پشت بام قرار داده شده است تا صداهای غیرضروری در محیط کار ایجاد مزاحمت نکند. با توجه به این واقعیت که واحدی که به طور کلی در پشت بام قرار می گیرد ، در نهایت فضای زیادی را که بیشتر با نیازهای مشاغل سازگار است ، صرفه جویی می کند ، جایی که ممکن است محدودیت فضا باشد. بنابراین ، فقط با توجه به اختلافات ساختاری که بین این دو وجود دارد ، تعیین مرز واحدهای تهویه مطبوع مسکونی و تجاری بسیار آسان است.

https://lograno.com/

https://lograno.com/%d8%af%d8%a7%da%a9%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%d9%be%d9%84%db%8c%d8%aa/

https://lograno.com/%da%86%db%8c%d9%84%d8%b1/

https://lograno.com/%da%a9%d9%88%d9%84%d8%b1-%da%af%d8%a7%d8%b2%db%8c/

https://lograno.com/%d9%81%d9%86-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%84/

2. تفاوت در نیازهای برق برای سیستم تهویه مطبوع

پس از صحبت در مورد تفاوت های فیزیکی موجود بین دو نوع سیستم واحد تهویه مطبوع ، اجازه دهید ادامه دهیم و در مورد تفاوت کمی که در نیازهای برق رخ می دهد صحبت کنیم ، جایی که اختلاف در مقدار توان واحد تهویه مطبوع برای یک ساختمان رخ می دهد بکشید تا بتوانید فضا را خنک کنید. وقتی به اندازه های معمولی ساختمان نگاه می کنید ، و یک خانه متوسط چیزی در حدود 2800 فوت است ، در حالی که مساحت متوسط ​​هر مجتمع تجاری تقریباً به 18000 فوت می رسد بنابراین این تهویه مطبوع تجاری باید به شکلی ایجاد شود که بسیار قدرتمندتر باشد تا بتواند فضاهای ایجاد شده در آن را خنک کند.

 

دلیل دیگر وجود چنین اختلاف مصرف برق در این دو فضا این است که وقتی به فضاهای تجاری فکر می کنید ، تهویه مطبوع در آنجا باید به گونه ای ایجاد شود تا راحتی افرادی را که مشغول تجارت هستند فراهم سازد ، خواه کارمندان شما باشند یا مشتریانی که از آن بازدید می کنند ، البته ، اکنون ، تعدادی از افراد در فضای تجاری همیشه بیشتر از تعداد افراد در فضای مسکونی خواهند بود. در حالی که تهویه مطبوع مسکونی همیشه با در نظر گرفتن متوسط ​​تعداد ساکنان یک خانه ایجاد می شود ، وقتی در مورد یک مجتمع تجاری صحبت می کنید ، هرگز ضمانت یا تعداد معینی از افرادی که از نظر سکونت به آنجا رفت و آمد می کنند وجود ندارد ، از این رو شما همیشه باید سیستم تهویه مطبوع را ایجاد کنید و حد بالایی را در نظر داشته باشید تا حداکثر راحتی در ماه های تابستان و در واقع در تمام طول سال وجود داشته باشد. از این رو ما نمی توانیم تأکید کافی بر میزان اهمیت درخواست متخصصان حرفه ای تهویه مطبوع برای رسیدگی به نیازهای مسکونی و تجاری تجاری داشته باشیم.

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

به طور کلی کولر گازی وظیفه جذب هوای گرم داخل  و تولید هوای خنک و مطبوع از طریق فرایند تبخیر مایع مبرّد به گاز در اواپراتور کولر را دارا می باشد. کولر گازی از یک بخارکننده جهت جذب گرمای هوا (اواپراتور)، یک کمپرسور جهت متراکم کردن گاز مبرّد، یک کندانسور بیرونی جهت خنک کردن مبرد، شیر انبساط تشکیل گردیده است .کولر های گازی را می توان به دو دسته  کولرهای دو تکه یا همان اسپلیت ها و کولر گازی یک تکه (پنجره ای یا پرتابل) تقسیم بندی نمود

کولر گازی معتبر

کولر گازی دو تکه یا همان اسپلیت ها از دو پنل داخلی و پنل خارجی (کندانسور) تشکیل گردیده است.

کولر های گازی یا آنچه در بازار به آن اسپلیت نیز گفته می شود، نوعی از دستگاه های سرمایشی است که امروزه جای دستگاه های سرمایشی قدیمی مثل کولرهای آبی و پنکه های سقفی را گرفته است. این دستگاه تهویه مطبوع به کمک سیستم تبرید تراکمی کار می کند و برای استفاده در محیط های کوچک تا سالن های بزرگ مناسب است. بیشتری استفاده از این کولرها در محیط های خانگی و آپارتمانی است. یعنی مکان هایی که کمتر امکان نصب دیگر دستگاه های سرمایشی مثل چیلرها، هواسازها و … را دارا هستند و به خاطر معایبی که کولرهای آبی دارند، تمایل دارند از یک سیستم تهویۀ مطبوع دیگر بهره ببرند. در این مقاله کولر گازی یا اسپلیت چیست قصد داریم بیشتر دربارۀ این دستگاهها گفت و گو کنیم و سپس انواع کولر های گازی یا اسپلیت و نحوۀ عملکرد آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.
آشنایی با اسپلیت

کولرهای گازی از جمله دستگاه های تهویۀ مطبوع به شمار می روند که به کمک سیستم تبرید تراکمی سیال مبرد عمل سرمایش را انجام می دهند. البته با این تفاوت که اغلب دستگاه های سرمایشی تبرید تراکمی مثل چیلرها، مینی چیلر ها، فن کویل ها، هواسازها و … بیشتر در مکان های بزرگ کارایی دارند. ولی از کولرهای گازی می توان در محیط های خانگی و فضاهای کوچک ساختمانی نیز بهره برد. حتی از کولرهای گازی پرتابل می توان در شرایط اضطراری استفاده نمود و سپس در صورت لزوم آن را جا به جا کرد. همین موضوع سبب شده تا کولر گازی مورد توجه صاحبان املاک و خانه های آپارتمانی و ویلایی کوچک قرار بگیرد.

انواع کولر گازی

جان گوری پزشک و مخترع در سال 1840 به این موضوع پی برد که هوای گرم باعث ایجاد بیماری‌های پوستی، مالاریا و تنگی نفس می‌شود.
خیلی از مردم به خاطر گرمای زیاد در فلوریدا جان خود را از دست دادند و در این شهر بیماری‌های زیادی شایع شد.
این امر باعث شد پزشک بزرگ شهر فلوریدا(جان گوری) برای حل مشکل بیمارستان تحقیقات خود را برای خنک کردن محیط شروع کند.
برای همین جان گوری دستور داد که در شهر فلوریدا مردم از سیستم‌های خنک کننده استفاده کنند.
اما سیستمی‌در آن زمان اختراع نشده بود که بتواند محیط خانه را خنک کند.

برای همین مردم نیاز داشتند که از یخ‌های بزرگ برای خنک کردن محیط استفاده کنند.
یخ‌های بزرگی که از دریاچه‌های یخ زده شمال ایالات متحده آمریکا قرار بود به فلوریدا برسد هزینه ی زیادی را در بر داشت.
از این رو جان گوری تصمیم گرفت که یک سیستم مصنوعی برای خنک کردن محیط بسازد.
برای اولین بار جان گوری توانست با ساخت یک کمپرسور آب و بخار را به یخ تبدیل کند.
این اولین جرقه ی تاریخ ساخت کولر گازی بود و در سال 1851 این اختراع به اسم جان گوری ثبت شد.

انواع کولر گازی

فرض کنید تمام کولرهای گازی عین هم باشند در یک اندازه و ظرفیت یکسان.
خیلی از افراد نیاز به ظرفیت بالا ندارند و می‌خواهند از یک کولر گازی کوچکی برای خنک کردن اتاق خود استفاده کنند.
پس با این وجود اگر تمام مدل‌ها یک ظرفیت یکسان داشته باشند این شخص از خرید کولر گازی منصرف می‌شود.
از این رو کمپانی‌های سازنده کولر گازی برای اینکه مشتریان خود را از دست ندهند کولرهای گازی را در انواع مختلف طراحی کرده اند که هر فرد بتواند از این دستگاه در محیط‌های مختلف استفاده کند.
موارد زیر از انواع کولرهای گازی موجود در بازار جهانی است.

    یونیت یا مدل پنجره ای
    مدل اسپلیت یا دو تکه
    کولر گازی مدل پرتال
    داکت اسپلیت
    کولرهای گازی مولتی اسپلیت
    مدل سقفی و زمینی
    کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

یونیت یا مدل پنجره ای

یونیت یا مدل پنجره ای

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

همانطور که در بخش بالا به این موضوع اشاره کردیم بعضی از افراد فضای زیادی برای نصب کولرهای گازی ندارند برای همین لازم است از مدل دیگری برای خنک کردن محیط خانه استفاده کنند.
برای نصب کولرهای گازی پنجره ای لازم است در پشت پنجره یا در حفره‌های داخلی دیوارهای بیرونی ساختمان این دستگاه به صورت استاندارد نصب کنید.
سیستم یونیت به این صورت طراحی شده است که در پشت دستگاه یک فن برای مکش هوای گرم به داخل کمپرسور پنل جلوی کولر قرار گرفته شده است.
با تغییر دمای گرم به دمای سرد محیط ساختمان با این دستگاه کوچک کاملاً خنک می‌شود.
جالب است که بدانید همین مدل پنجره ای نیز انواع مختلفی با توان ظرفیت کم و زیاد دارد که می‌توانید بر اساس توانی که از کولر می‌خواهید یکی از انواع کولرهای گازی را خریداری کنید.
مدل اسپلیت یا دو تکه

مدل اسپلیت یا دو تکه

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

کولر بی مجرا و مینی اسپلیت نامی‌است که بیشتر متخصصین به مدل‌های کولر گازی اسپلیت اختصاص می‌دهند.
بیشتر این مدل کولرهای گازی مناسب مکان‌های بزرگ است چرا که قرار است دمای محیط در تمام مکان به صورت یکنواخت باشد.
از این رو در سالن‌های بزرگ هتل‌ها و مجتمع‌های مسکونی که دمای محیط لازم است که به صورت یکنواخت باشد این مدل دستگاه را به کار می‌گیرند.
یکی از مزایای کولرهای گازی اسپلیت این است که می‌توانید علاوه بر فصل تابستان در فصل زمستان هم از آن برای گرم کردن محیط سالن و ساختمان از دستگاه استفاده کنید.
این مدل کولر گازی در انواع مختلفی روانه بازار شده است که می‌توانیم به مدل‌های زیر نیز اشاره کنیم.

    دیواری
    سقفی و زمینی
    کانالی
    کاستی
    ایستاده
    مینی اسپلیت

کولر گازی مدل پرتال

کولر گازی مدل پرتال

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

همانطور که در بخش بالا اشاره کردیم کولرهای گازی به دو گروه تقسیم می‌شوند.
کولرهای گازی یک تکه و دو تکه.
کولرهای گازی پنجره ای و پرتال هر دو از گروه کولرهای گازی یک تکه ای هستند.
از نظر عملکرد کولر می‌توان گفت تقریباً مدل پنجره ای و پرتال عملکردی شبیه به هم دارند چرا که از یک گروه هستند.
از معایب کولرهای گازی پرتال باید گفت متأسفانه سر و صدایی که از سیستم به گوش می‌رسد بسیار آزار دهنده است.
اما یکی از مزایای کولرهای گازی پرتال این است که می‌توانند محیط سالن را تا 500 فوت را خنک کنند.
اغلب افراد وقتی از این مدل استفاده می‌کنند که نتوانند مدل پنجره ای کولر گازی را نصب کنند.
داکت اسپلیت

کمپرسور کولر های گازی

کمپرسور دستگاهی است که وظیفۀ فشرده سازی سیال مبرد را بر عهده دارد. همین طور که گفتیم برای انتقال گرما از محیط خنک تر به محیط گرم تر نیاز است که کاری روی سیستم انجام شود. انرژی لازم برای حرکت سیال مبرد در طول سیکل تبرید تراکمی را کمپرسور تأمین می کند. کمپرسورهای به کار رفته در کولرهای قدیمی اغلب از نوع پیستونی رفت و برگشتی بودند. اما این کمپرسورها سر و صدای بالایی دارند و هربار که کولر گازی شروع به کار کند، انرژی بالایی در زمان استارت مصرف می نمایند. به همین خاطر امروزه این کمپرسورها را با انواع جدیدتر مثل کمپرسورهای اسکرال و روتاری جایگزین کرده اند. در نسل جدیدتر کولرهای گازی از کمپرسورهای اینورتردار استفاده می‌شود. این کمپرسورها می توانند با سرعت های متغیر کار کنند. به این شکل دیگر نیازی نیست هربار کمپرسور کولر از کار بیفتد و دوباره از نو استارت بخورد، بلکه فقط سرعت دوران آن کاهش می‌یابد.

کندانسور اسپلیت

زمانی که سیال مبرد توسط کمپرسور فشرده می شود، دمای آن هم بالا خواهد رفت و به صورت گاز داغ در می آید. کندانسورهای کولر گازی به صورت هوا خنک طراحی می شوند و این وظیفه را دارند که دمای سیال مبرد را در فرایندی فشار ثابت کاهش دهند. به شکلی که سیال مبرد در حالت در حالت مایع اشباع در بیاید.

شیر انبساط کولر گازی

پس از اینکه سیال مبرد از کندانسور خارج شد، از یک شیر انبساطی عبور داده می شود. این عمل باعث می گردد که فشار سیال به یک باره افت کند و به خاطر افزایش حجمی که اتفاق می افتد، به صورت کامل به بخار تبدیل شود.

اواپراتور اسپلیت

پس از اینکه سیال مبرد به گاز اشباع تبدیل شد، به کمک اواپراتور در تماس با هوای محیط داخل قرار می گیرد. این عمل باعث می شود که گرمای محیط خانه به سیال مبرد منتقل شود. زیرا دمای سیال از دمای محیط پایین تر است. این عمل به کمک یک دمنده انجام می گیرد که هوای محیط را مکیده، از روی لوله های اواپراتور عبور می دهد و پس از خنک شدن دوباره آن را به محیط بر می گرداند. سیال مبرد نیز پس از عبور از اواپراتور کولر گازی به کمک خط لوله به کمپرسور دستگاه بر می گردد.

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

داکت اسپلیت‌ها یکی از مدل‌های کولر گازی است که بیشتر این مدل را به نام کولر گازی کانالی می‌شناسند.
دستگاه داکت اسپلیت‌ها تقریباً شبیه به کولرهای گازی سقفی و زمینی هستند.
جالب است که بدانید این مدل را به عنوان یکی از انواع کولرهای گازی اسپلیت نیز در نظر می‌گیرند.
برای نصب کولرهای گازی داکت اسپلیت لازم است که حتماً در داخل سقف‌های کاذب ساختمان دستگاه را نصب کنید.
اما برای اینکه در تمام اتاق‌ها از امکانات دستگاه بهره مند شوید باید حتماً سیستم کانال کشی ساختمان را انجام دهید.
از مزایای دستگاه داکت اسپلیت می‌توانیم به اشغال نکردن محیط ساختمان اشاره کنیم.
کولرهای گازی مولتی اسپلیت

کولرهای گازی مولتی اسپلیت

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

مولتی اسپلیت همانند کولرهای گازی اسپلیت دارای چند پنل است.
اما تفاوتی بین این دو وجود دارد.
در مولتی اسپلیت‌ها شما از دو پنل داخلی استفاده می‌کنید.
این در حالی است که اسپلیت‌ها فقط از یک پنل داخلی برای خنک کردن محیط ساختمان استفاده می‌کند.
از نظر بیشتر مردم مولتی اسپلیت‌ها بهترین دستگاه تهویه مطبوع است.
مدل سقفی و زمینی

مدل سقفی و زمینی

کولر گازی چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

برای حل مشکل بعضی از مشتریان کمپانی‌های سازنده کولر گازی مدل سقفی و زمینی را نیز به جمع این دستگاه اضافه کرده اند.
با این کار علاوه بر اینکه مشتریان از امکانات کولرهای گازی استفاده می‌کنند، این کار باعث می‌شود افراد زیادی هزینه‌های بیهوده برای خرید دستگاه تهویه مطبوع را متحمل نشوند.
این نوع کولرهای گازی در سقف کاذب و بر روی زمین نیز قابل نصب هستند.
کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

کولرهای گازی مرکزی(ایستاده)

 

کولرهای گازی ایستاده از نظر ظرفیت بازدهی هوای خنک به محیط بسیار توانایی بسیار بالایی را دارند.
کمپانی کولرهای گازی این مدل را برای خنک کردن سالن‌های بزرگ مثل هتل‌ها، خوابگاه‌ها، دانشگاه‌ها و.. طراحی و تولید کرده است.
متأسفانه این کولر گازی قابل نصب بر روی دیوار، سقف کاذب و.. نیست و فقط باید در گوشه ای از ساختمان قرار بگیرد.
کولر گازی چگونه کار می‌کند؟

یخچال برای سرد کردن از گاز فریونی استفاده می‌کند و دستگاه‌های کولر گازی نیز با تبدیل گاز به مایع و برعکس سرما را تولید می‌کنند.
بگذارید جزئیات را به صورت کامل توضیح دهیم.
کمپرسور یکی از اجزای کولر گازی است.
هنگامی‌که گاز خنک کننده در درون کمپرسور متراکم می‌شود، تحت فشار کندانسور قرار می‌گیرد و گرمای خود را از دست می‌دهد.
گاز به مایع تبدیل می‌شود و از شیر انبساط این مایع عبور می‌کند و در پایان به اواپراتور هدایت داده می‌شود.
در اینجا دوباره مایع به حالت گاز تبدیل می‌شود و گاز توسط اواپراتور محیط را سرد می‌کند.

در صورتی که از سیستم گرمایشی کولر گازی بخواهید استفاده کنید نحوه عملکرد کولر گازی به این صورت است.
همانطور که گفتیم گاز به مایع تبدیل می‌شود اما در حالت گرمایشی گاز خنک کننده در کمپرسور قرار می‌گیرد و مستقیماً به سمت اواپراتور می‌رود.
در این هنگام گاز گرمای خود را از دست می‌دهد این گرما توسط اواپراتور به محیط انتقال داده می‌شود و محیط گرم می‌شود.

 

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع اندکی شبیه به سیستم یونیت پشت بامی هستند با این تفاوت که سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع برای مصارف خانگی طراحی شده‌اند. سیستم‌های تهویه مطبوع مانند کولرهای پنجره‌ای و اسپلیت‌های کوچک برای سرمایش اتاق‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند و جرمی در حدود پنج تن دارند.

سیستم‌های داکت اسپلیت

کوچکترین و پرفروش‌ترین نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC، سیستم‌های بدون داکت هستند. به همین دلیل بخش جداگانه‌ای را به این سیستم‌ها اختصاص دادیم. سیستم‌های بدون داکت یا اسپلیت‌های کوچک، برای مکان‌های با اندازه نسبتا کوچک، مانند یک اتاق بزرگ یا چند اتاق کوچک طراحی شده‌اند.

در مقابل سیستم‌های تهویه مطبوع کوچک، سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی نیز حضور دارند، این سیستم‌ها برای مکان‌های بزرگ و با وزنی حدود 20 تن طراحی شده‌اند.

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع، نیز بین دو سیستم فوق قرار دارند. در واقع این سیستم‌ها برای افرادی مناسب است که مقدار مصرف و حجم خانه آن‌ها بین دو سیستم فوق قرار داشته باشد. توجه کنید که دو مدل مختلف از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع طراحی شده است که در ادامه مطلب به معرفی آن‌ها پرداخته می‌شود.

نوع اول این سیستم‌ها (سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع)، سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع با «کندانسور خنک شونده توسط آب» (Water Cooled Condenser) هستند. همانطور که از نام این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع پیداست، این مدل از سیستم‌های تهویه مطبوع، سیستم‌هایی هستند که خنک کننده و کندانسور آن‌ها به وسیله آب کار می‌کند.

توجه کنید که برای فعالیت این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، آب به صورت ثابت و به مقدار کافی باید تامین شود. این مدل از سیستم‌ها معمولا در داخل ساختمان نصب می‌شوند. شکل زیر نمایی از عملکرد این نوع از سیستم‌ها را به تصویر کشیده است.

سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

شکل ۱۶: اجزای مختلف سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نمایی از ظاهر این سیستم نیز در شکل زیر نشان داده شده است.
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC
شکل ۱۷: نمایی از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نحوه عملکرد کلی این مجموعه نیز در شکل زیر به خوبی نشان داده شده است.
سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC
شکل 18: نحوه عملکرد سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع و HVAC

نوع دیگری از سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع نیز حضور دارند که به نام سیستم‌های پکیج تهویه مطبوع با «کندانسور خنک شونده توسط هوا» (Air Cooled Condenser) معروف هستند. این نوع از سیستم‌ها، توسط هوای موجود در اتمسفر خنک می‌شوند و بنابراین یونیت‌های خارجی هستند و در محیط بیرون از خانه قرار می‌گیرند.

این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع از یک فن تشکیل شده‌اند که هوا را قبل از عبور از روی کویل‌های کندانسور به داخل محفظه می‌مکد. این موضوع مشابه حالتی است که در یونیت‌های پشت بامی مشاهده می‌شود.

این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، نسبت به نوع قبلی (خنک شونده توسط آب) بسیار محبوب‌تر هستند. در واقع در این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع نیاز به طراحی دقیق و نگهداری منظم برای حضور جریان آب یکنواخت نیست. شکل زیر نمایی از این نوع از سیستم‌ها را به تصویر کشیده است.
اجزای مختلف سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
شکل 19: اجزای مختلف سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج

شیوه قرار گرفتن اجزای مختلف این مجموعه در یک ساختمان نیز در شکل زیر نشان داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود این مجموعه در خارج از ساختمان قرار داده می‌شود و از جمله یونیت‌های خارجی محسوب می‌شود. همچنین برای استفاده از این سیستم از کانال‌های خاصی در خانه استفاده شده است. بنابراین این سیستم از جمله سیستم‌های همراه با کانال به حساب می‌آید.
نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
شکل 20: نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با پکیج
سیستم تهویه مطبوع و HVAC از نوع اسپلیت

سیستم «اسپلیت» (Split) به صورت ساده به حالتی گفته می‌شود که اجزای کلیدی آن از یکدیگر جدا شده‌اند و در مکان‌های مختلفی قرار گرفته‌اند. در واقع نام اسپلیت نیز در زبان انگلیسی به معنای جدا شده است. در واقع بخشی از این سیستم شامل کندانسور و کمپرسور در بیرون از اتاق و بخشی دیگر مانند دمنده و تبخیر کننده در داخل اتاق قرار گرفته‌اند.

این نوع از سیستم‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. دسته اول «اسپلیت‌های کوچک« (Mini Split) نام دارد که به «سیستم بدون داکت» (Ductless System) نیز معروف هستند. دسته دوم، «سیستم مرکزی» (central system) نام دارد.

تهویه مطبوع با استفاده از سیستم مرکزی، دو مدل مختلف دارد. در شکل بالا (بخش قبل)، نمونه‌ای از سیستم‌های مرکزی از نوع پکیج را نشان داده است. در سیستم‌های پکیج مرکزی، کمپرسور، کندانسور و اواپراتور در داخل یک پکیج قرار دارند و این پکیج در مکانی نزدیک خانه و یا در سقف خانه نصب می‌شود.

نوع دیگری از سیستم‌های مرکزی وجود دارد که این سیستم‌ها به سیستم‌های مرکزی اسپلیت معروف هستند. در این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع، کندانسور و کمپرسور در بیرون از مجموعه و اواپراتور در داخل خانه قرار می‌گیرد و با استفاده از کانال، جریان هوا در خانه توزیع می‌شود. شکل زیر نمونه از سیستم‌های مرکزی از نوع اسپلیت را به تصویر کشیده است.
نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با اسپلیت
شکل 21: نحوه عملکرد سیستم تهویه مطبوع مرکزی با اسپلیت

سیستم مرکزی در واقع سیستم‌های به همراه داکت محسوب می‌شوند و این سیستم‌ها قادر به کنترل دما در محیط‌های مختلف هستند. در واقع با قرار دادن بادگیرهای کنترل جریان هوا، می‌توان دمای برخی از اتاق‌ها را بیشتر و برخی دیگر را کمتر تنظیم کرد.

بنابراین زمانی که یک اتاق یا فضا به ندرت استفاده می‌شود، نیازی به سرمایش آن نیست و با استفاده از این سیستم مرکزی می‌توان سرمایش آن اتاق را متوقف کرد و در نتیجه با این کار صرفه جویی بسیار زیادی در انرژی و هزینه می‌شود.

در یک سیستم تهویه مطبوع از نوع اسپلیت، مبدل حرارتی درون یک محفظه مرکزی قرار گرفته است و با استفاده از یک دمنده، هوا از روی تبخیر کننده یا اواپراتور عبور می‌کند و خنک می‌شود و در نهایت هوای خنک شده به درون اتاق منتقل می‌شود.

شکل‌های زیر نمونه‌ای از سیستم اسپلیت بدون داکت یا اسپلیت کوچک را به تصویر کشیده است. با دقت به این شکل‌های اجزای مختلف یک سیستم اسپلیت به خوبی مشاهده می‌شود. در این شکل‌ها قسمتی که در داخل اتاق قرار می‌گیرد و قسمتی از سیستم اسپلیت که در خارج از اتاق قرار می‌گیرد به صورت مجزا به تصویر کشیده شده‌اند.
اجزای داخل اتاق یک اسپلیت
شکل 22: اجزای مختلف بخش داخل اتاق یک اسپلیت
اجزای قسمت‌های خارج اتاق یک اسپلیت
شکل 23: اجزای مختلف بخش خارج اتاق یک اسپلیتنحوه قرار گرفتن این نوع از سیستم‌ها نیز در شکل زیر به خوبی نمایش داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود اجزای مختلف این سیستم به صورت مجزا از یکدیگر قرار گرفته‌اند. بخشی از این سیستم در بیرون قرار دارد و بخشی دیگر که شامل تبخیر کننده یا اواپراتور و دمنده هوا است در داخل اتاق قرار گرفته‌اند. در واقع قسمت خنک این سیستم در داخل اتاق و قسمت داغ آن در بیرون از اتاق قرار گرفته است.
نحوه قرارگیری اجزای مختلف یک اسپلیت
شکل 24: نحوه قرارگیری اجزای مختلف یک اسپلیت
 

دسته بندی سیستم های تهویه مطبوع بر اساس محل نصب و اندازه دستگاه

یکی دیگر از دسته بندی های انواع سیستم تهویه به محل نصب و مقیاس آنها بازمی‌گردد: محلی، ناحیه ای و مرکزی.

 
سیستم تهویه مطبوع محلی

نوع محلی سیستم تهویه مطبوع در محل خود فضای مد نظر قرار می‌گیرد و تمام آنجا را تحت پوشش قرار می‌دهد و خودکفا است. در این نوع، یک سیستم برای یک منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 
سیستم تهویه ناحیه ای

نوع ناحیه ای سیستم تهویه مطبوع چندین منطقه را پوشش می‌دهد و یک سیستم برای چندین منطقه استفاده می‌شود.

 
سیستم تهویه مطبوع مرکزی

نوع مرکزی سیستم تهویه مطبوع هم برای کنترل تهویه چندین فضا توسط یک کنترل کننده اصلی در یک اتاق انجام می‌شود. این اتاق اصلی که حاوی سیستم مادر است ممکن است از فضاهای مدنظر دور باشد، اما همه آنها را در پوشش خود دارد.

 

این نوع از سیستم تهویه مطبوع، کمترین میزان فضا در اتاق را نیازمند است. همچنین کمپرسور و مبدل حرارتی آن می‌تواند در مکان دورتر از ساختمان اصلی قرار بگیرد. بنابراین انعطاف پذیری زیادی در شیوه استفاده از این نوع سیستم‌های تهویه مطبوع وجود دارد.

سیستم‌های بدون داکت، اصلی‌ترین و بیشترین سهم در بازار را به خود اختصاص می‌دهند. در واقع با توجه به طراحی منعطف این سیستم‌ها و قابلیت بهره گرفتن از آن‌ها در خانه‌های مسکونی، استفاده از این نوع سیستم‌های تهویه مطبوع کاربرد بسیار زیادی دارد. این سیستم‌ها به راحتی نصب می‌شوند و زیبایی به خصوصی نیز دارند و در برخی از حالات، بخشی از تزئینات خانه به حساب می‌آیند.

ویژگی منفی سیستم‌های بدون داکت نسبت به سیستم‌های مرکزی این است که این سیستم‌ها هزینه عملکرد بالاتری دارند. اما این سیستم‌ها ویژگی‌های مثبتی نیز دارند. یکی از ویژگی‌های مثبت آن‌ها این است که نیاز به نصب داکت در طول ساختمان ندارند. بنابراین در یک ساختمانی که ساختن آن تکمیل شده، سیستم بدون داکت بهترین گزینه به حساب می‌آید و نیاز به تغییرات اساسی برای نصب داکت و کانال ندارد.

توجه کنید که بعد از تکمیل ساخت یک ساختمان، ایجاد داکت کار بسیار سختی به حساب می‌آید و راحت‌ترین کار استفاده از سیستم‌های بدون داکت است. این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع در شکل زیر هم به تصویر کشیده شده است.

سیستم‌های بدون داکت

بنابراین می‌توان بیان کرد که یک سیستم گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع، یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک ساختمان است که سلامت و راحتی برای زندگی در آن ساختمان را تامین می‌کند و تاثیر به سزایی در میزان مصرف انرژی دارد. بنابراین انتخاب یک سیستم تهویه مطبوع درست، کمک بسیار زیادی به صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش هزینه و افزایش راحتی و سلامت دارد. نکته دیگری که به صورت دقیق به بررسی آن پرداخته شد این است که انواع مختلفی از سیستم‌های تهویه مطبوع و HVAC با توجه به مکان و اندازه ساختمان وجود دارد که شش مورد مختلف آن به صورت دقیق و کامل مورد بررسی قرار گرفت.

 

یکی از نکات اساسی در بحث تهویه مطبوع ساختمان‌ها این است که یک سیستم مناسب تهویه مطبوع با هدف کنترل دما، رطوبت و کیفیت هوای ساختمان ایجاد می‌شود. نکته دیگر این است که مباحث مطرح شده در علم تهویه مطبوع کاربرد بسیار زیادی در طراحی یک اتاق تمیز و همچنین کنترل آلاینده‌ها در اتاق تمیز دارد. توجه کنید که طراحی درست یک سیستم تهویه مطبوع، نیاز به انجام شبیه‌سازی دقیق و انجام محاسبات مختلف در علم دینامیک سیالات محاسباتی دارد.

 

این مطلب ابتدا به صورت دقیق مفاهیم کلی مورد استفاده در تهویه مطبوع و سیستم‌های HVAC را مورد مطالعه قرار داد و در ادامه انواع بخش‌های موجود در یک سیستم تهویه مطبوع و HVAC مانند سیستم گرمایش و سرمایش، مورد بررسی قرار گرفتند. پس از این موارد، نحوه عملکرد سیستم‌های مختلف تهویه مطبوع و HVAC بیان شد و در انتهای مطلب نیز انواع مختلف سیستم‌های تهویه مطبوع به همراه مزایا و کاربردهای آن‌ها مورد مطالعه قرار گرفتند.  برای فهم دقیق مباحث تهویه مطبوع، مفهوم نقطه شبنم و شیوه استفاده از نمودار سایکرومتریک به صورت دقیق مطالعه شده‌اند.