اگر بخواهید برای سایت خود که باز زبان برنامه نویسی خاصی نوشته شده است وبلاگ و یا اخبار انتشار دهید میتوانید یک بخش جدا برای مدیریت محتوا در نظر بگیرد و این می تواند توسط خود شما یا استفاده از یک سیستم مدیریت محتوا CMS را در نظر داشته باشد.در این مقاله قصد داریم به این معقوله بپردازیم و شما را با آنها آشنا کنیم.

ویکی پدیا سیستم مدیریت محتوا را اینگونه تعریف کرده است :

سامانه مدیریت محتوا (به انگلیسی: Content management system)، یک برنامه رایانه‌ای است که امکان انتشار، ویرایش و مدیریت محتوا، سازماندهی، حذف و همچنین نگهداری از طریق یک رابط مرکزی فراهم می‌کند. یک سیستم مدیریت محتوا از دو عنصر تشکیل شده است:

• نرم‌افزار مدیریت محتوا (CMA) که به مدیر محتوا یا نویسنده، که ممکن است دانش لازم در مورد زبان نشانه گزاری (HTML) را نداشته باشد، اجازه می‌دهد تا ایجاد، ویرایش و حذف محتوای یک وب سایت را بدون نیاز به تخصص یک وب‌مستر، مدیریت کند.
• نرم‌افزار تحویل محتوا (CDA) که با تفسیر و استفاده از آن اطلاعات وب‌گاه را بروز رسانی می‌کند.

سامانه مدیریت محتوای وب

یک سیستم مدیریت محتوا (سیستم مدیریت محتوای وب) یک نرم‌افزار همراه و یا مستقل برای ایجاد، گسترش، مدیریت و ذخیره محتوا در صفحات وب است. محتوای وب سایت شامل متن، گرافیک، عکس، ویدئو، صدا و کد است که برای نمایش محتوا یا تعامل با کاربر استفاده می‌شود. مدیریت محتوا نقش زیادی در تجارت امروز دارد و پایه و اساس وبلاگ نویسی، انتشار مقالات، اخبار، توضیحات محصولات و … در وب سایت است.

تاریخچه

سامانه‌های مدیریت محتوا به صورت متن‌باز از سال ۱۹۹۰ پدیدار شدند. از مهم‌ترین سامانه‌های متن باز دنیا جوملا، وردپرس و دروپال می‌توان اشاره کرد. شما می‌توانید به راحتی یکی از سامانه‌های متن باز را روی فضای مجازی آپلود کرده و اقدام به طراحی سایت کنید.

این سیستم ها که امروزه در وب به نام CMS شناخته می شوند، مخفف Content Management system می باشند که یک برنامه نرم افزاری روی سرور هستند و به مدیر سایت اجازه می دهند تا محتوای سایت را بدون نیاز به طراحی دوباره تغییر دهد. در واقع طراح اولیه سایت یک بار سیستم CMS را طراحی می کند و تعدادی قالب آماده برای صفحات طراحی کرده و آن را روی سایت شما نصب می کند. و شما به راحتی می توانید صفحات دیگری را به آن اضافه یا صفحات موجود را ویرایش کنید.

1. بخش Fronted :
   کاربر به عنوان میهمان فرض شده و صرفا به اطلاعات و محتوای بدون سطح بندی یا اطلاعات عمومی (Public) دسترسی دارد .
   کاربر باید دارای شناسه کاربری یا سطح اولیه دسترسی به اطلاعات باشد که در این حالت کاربر مجاز به دریفت اطلاعات براساس دسترسی بالاتر از میهمان است و میتواند اطلاعات دارای این سطح را با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود دریافت کند عمدتا این سطح از اطلاعات نیز دارای اهمیت زیادی از لحاظ نوع دسترسی نمی باشد .
   کاربر دارای سطح دسترسی ویژه به اطلاعات بوده و قادر به دریافت اطلاعات با درصد اهمیت بالاتری را داراست که این اطلاعات پس از بررسی های خاص امنیتی به او نمایش داده میشود
   هر کدام از این سطوح خود نیز دارای زیر بخش های جزئی تر برای دسته بندی اطلاعات بوده که براساس نیاز کاربران هر سیستم مدیریت محتوا متغیر میباشد .
2. بخش Backend :
   کاربر با امکان ورود اطلاعات این کاربر قادر است تا به پشت صحنه سیستم مدیریت محتوا دسترسی داشته و نقش یک نویسنده تا تولید کننده محتوا را ایفا کند ، این کاربر تمامی دسترسی های بخش Fronted را ممکن است دارا باشد .
   کاربر با امکان ویرایش مطالب این کاربر به عنوان ویراستار محتوای ورودی عمل کرده و تمامی دسترسی های کاربران قبلی را داراست .
   کاربر با امکان انتشار مطالب که در واقع جزئی ترین بخش از مدیریت سیستم را داراست و از دسترسی تمامی کاربران قبلی بهره میبرد .
   مدیران جز، .
   مدیران ارشد، تعریف این دو سطح دسترسی به ساختار دسترسی ها در سیستم مدبریت محتوا بر میگردد .

سیستم های مدیریت محتوای از جهاتی دیگری نیز قابل بررسی هستند که از آن جمله شیوه ذخیره سازی محتوا آنهاست ، شیوه های مرسوم در ذخیره سازی اطلاعات بشرح زیر میباشد :

• شیوه ذخیره سازی خام اطلاعات : در این شیوه اطلاعات بدون هیچ گونه تغییری و با فرمت اصلی ذخیره میشود ، این شیوه از لحاظ امنیتی دارای اشکالات فراوانی می باشد که آن جمله به عدم کنترل دسترسی به محتوا میتوان اشاره کرد .
  شیوه ذخیره سازی اطلاعات بصورت فایل های تغییر یافته یا کد شده : در این شیوه برای امنیت بیشتر اطلاعات تغییر شکل داده و از فرمت اصلی خود خارج میشود تا دسترسی به سورس اطلاعات تقریبا غیر ممکن شود ، عیب این شیوه عدم امکان پردازش های موازی بر روی اطلاعات میباشد .
• شیوه ذخیره سازی در بانک اطلاعاتی : در این شیوه اطلاعات با فرمتی خاص در بانک های اطلاعاتی دخیره شده و قابلیت پردازش و تعیین سطح دسترسی را دارا هستند ، این شیوه جزء پرکاربردترین شیوه در ذخیره اطلاعات بوده و دارای ضریب امنیتی بالایی نیز میباشد .

چرا شما به یک CMS نیاز دارید؟
 

اگر سایت شما هر چند وقت یک بار( مثلاً هر دو هفته) به روز می شود می توانید به جای اینکه هر بار به یک شرکت طراحی وب مراجعه کنید، خودتان با نصب یکی از این برنامه های مدیریت محتوا، تغییراتتان را روی سایت اعمال کنید.
اگر شما سایت خود را اصلاً به روز نمی کنید، باید کم کم به فکر بیافتید، چون بیننده های شما وقتی همیشه با یک صفحه همیشگی روبرو شوند کم کم شما را فراموش می کنند، چون چیز جدیدی برای عرضه ندارید.
امروزه توسعه های متفاوتی از نرم افزارهای منبع باز (open source) سیستم مدیریت محتوا وجود دارد. برخی از این توسعه ها مناسب عمکردهای ساده و پایه و مناسب سازمانهای کوچک بوده، توسعه دیگر دارای عملکردهای پیشرفته تر و مناسب سازمان های بزرگ و پیچیده تر می باشند که به اصطلاح ECM ، (Enterprise Content Management System) نامیده می شوند.

مفهوم ECM / ECMS را میتوان به سه دسته زیر تقسیم بندی نمود:

• نرم افزار کاربردی سیستم مدیریت محتوا با قابلیت ذخیره تمامی گزارش ها و لاگ ها جهت سازمان های بزرگ وبا سیستم های مدیریت محتوای بسیار بزرگ. درواقع   ECM زیرساخت لازم برای دنیای جدید تکنولوژی اطلاعات را ارائه می‌دهد.

• نرم افزار کاربردی با ویژگی های متعدد جهت سیستم مدیریت محتوای بزرگ مناسب فرایندها و ارگانهای سازمانی، مزیت آن این است که برای هر کارایی، تنها یک سرویس کلی در دسترس است. بنابراین از خدمات زائد، گران و مشکل برای به دست آوردن عملکردهای مشابه، اجتناب می‌شود.

• نرم افزار کاربردی با ابزارها و قابلیتهایی جهت مدیریت، ذخیره سازی مطالب و مستندات متناسب روندها و فرایندهای ارگانهای داخلی شرکت، ECM به عنوان یک منبع ذخیره سازی استفاده می‌شود که همه اطلاعات موجود در شرکت را در یک منبع با یک ساختار یکنواخت ترکیب و ذخیره می‌کند. اطلاعات زائد، پرهزینه و مشکلات همراه با آن بطور اتوماتیک حذف می‌شوند. کلیه برنامه های کاربردی، محتوای خود را به یک مخزن واحد می‌فرستند که این مخزن هم به نوبه خود اطلاعات مورد نیاز را به کلیه نرم افزارهای کاربردی ارائه می‌کند.

بنابراین ECM مجموعه‌ای از اجزای زیرساختی است که با یک مدل چند لایه‌ای سازگار می‌شود و کلیه تکنولوژی‌های مرتبط با اسناد (DRT) را برای بکارگیری، انتقال و مدیریت داده‌هایی که ساختار ضعیف دارند، در برمی‌گیرد.

توجه به این امر ضروری است که در این مقاله مشهورترین کاربرد CMS ها، یعنی ایجاد وبلاگ ، مقالات، فروشگاه ها ویا رویدها، تخصیص سطوح دسترسی، ایجاد، ویرایش و یا آرشیو نمودن مطالب در مدیریت محتوا مورد بحث می باشند.

• پشتیبانی مرورگرها

صفحات باید بطور صحیح در تمامی مرورگرهای وب نظیر Internet Explorer, Firefox, Netscape, Opera و ... نمایش داده شوند.
نیز باید مشخص شود که CMS با کدام نسخه های مرورگرها سازگاری کامل دارد.

• کارکرد محدود (سمت کاربر)

ممکن است بخواهید تکنولوژی های سمت کاربر نظیر Java, JavaScript, Flash و غیره را که برای نمایش سایت مورد نیاز هستند را محدود کنید. توجه این امر در مورد یک سایت نسبت به یک ایرنترانت از اهمیت بالاتری برخوردار است.

• سرعت

حجم صفحه باید طوری تنظیم شود که زمان بارگذاری آن برای کاربر قابل قبول باشد، به عبارتی زمان انتظار طوری باشد که کاربر خسته نشود.

• HTML معتبر

کلیه صفحات باید با جدیدترین مشخصات و استاندارد های HTML سازگاری داشته باشند. این امر موجب می گردد تا بیشترین سازگاری نمایش در بین مرورگرهای وب حاصل گردد.

• ناوبری مؤثر

CMS باید شرایط پایدار و فراگیر جهت ناوبری آسان سیستم برای کاربران فراهم آورد.

به طور کلی استفاده از یک برنامه برای تولید محتوا بسیار بهتر از صفحات استاتیک و هربار استایل و درگیر مسایل دیگر شدن است . پیشنهاد میکنم از وردپرس به عنوان یک سیستم مدیریت محتوا استفاده کنید. :)